NOUN TYPES
|
EXAMPLES
|
|
Common (cins)
|
dog, man, table etc.
|
|
Proper (özel)
|
France, Tom etc.
|
|
Collective (topluluk)
|
crowd, flock, group, team etc.
|
|
Compound (bileşik)
|
daughter-in-law, sister-in-law etc.
|
|
Concrete (somut isim)
|
apple, desk, computer etc.
|
|
Abstract (soyut isim)
|
beauty, knowledge, love, courage etc.
|
|
Gender (cinsiyet)
|
Masculine (eril)
|
men, boys, and male animals etc.
|
Feminine (dişi)
|
women, girls, female animals etc.[1]
|
|
Neuter (cinsiyetsiz)
|
things, plants, abstract names and animals (when
sex is not important or known)
|
MASCULINE-FEMININE (eril-dişi)
Aynı türden şeylere
cinsiyetlerine göre farklı isimler vermek hemen her dilde gözükmektedir. Bu
ayrım zaman zaman İngilizce’de Türkçe’dekinden farklı olabilmektedir.
Genel İnsanlar
|
Akrabalar
|
Evcil Hayvanlar
|
Diğer Hayvanlar
|
man Þ woman
boy Þ girl
groom Þ bride
widower Þ widow
|
father Þ mother brother Þ sister
uncle Þ aunt
nephew Þ niece
|
bull Þ
cow
cock
Þ hen
dog Þ
bitch
|
lion Þ
lioness
tiger
Þ tigress
|
Function
İsimler şu altı işleve sahiptirler.
Subject
|
Tom
is arrived.
|
Complement
of a link verb
|
The
actor is Tom.
|
Direct
object of a verb
|
I
saw Tom.
|
Indirect
object of a verb
|
I
gave Tom the book.
|
Object
of a preposition
|
I
spoke to Tom.
|
Possessive
|
Tom’s
book
|
Which is noun ?
Aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçı sözkonusu ise
kelimemiz bir isimdir:
a)
Determiner veya modifier almışsa
b)
Sıfat tarafından nitelenmişse
c)
Çoğul ise
d)
Sahiplik durumları söz konusuysa
e)
Preposition’dan sonra gelmişlerse
f)
Aşağıdaki eklerden birine sahiplerse
Verb
|
-ion,
-tion, -ation
|
misconception organization
obsession restoration repetition
action
|
-ment
|
government settlement amazement achievement management
|
|
-ance, -ence
|
allowance
experience insistence acceptance
|
|
-er, -or
|
teacher doctor emperor singer swimmer actor
|
|
Adj
|
-ness
|
weirdness sadness happiness selfishness nervousness
|
-ity
|
tenacity brutality legality acceptability
|
|
Noun
|
-hood
|
childhood brotherhood
|
-acy
|
democracy theocracy
|
|
-ism
|
philistinism feminism
|
|
-ist
|
violinist feminist
|
PLURAL-SINGULAR (tekil-çoğul)[2]
İsimlerin tekil yada çoğul olmasına
göre yüklemler şekil alacağından ve bunlar bu hususiyetlerine göre determiner
alacağından bunları bilmek önem kazanmaktadır.
1) Bazı isimler basitçe sonlarına –s
getirilerek çoğul yapılır.
·
snake
Þ snakes
·
ski
Þ skis
·
Barrymore
Þ Barrymores [özel, aile ismiÞBarrymorelar]
2) Sonu –ch,
–x, –s ile bitenler veya sonu telafuzda s sesi verenler –es eklenerek
çoğul yapılır.
·
witch
Þ witches bus Þ buses
·
box
Þ boxes gas Þ gases
·
kiss
Þkisses Jones
Þ Joneses [özel, aile ismiÞJonesler]
3) Sonu bir sessiz ve
bir y ile biten isimlerin y’si i’ye dönüştürülüp –es
eklenir. Ancak bu kural özel isimler için geçerli değildir.
·
baby
Þ babies reality Þ realities
·
gallery
Þ galleries lady Þ ladies
…ancak…
·
Kennedy ÞKennedys
4) Sonu -o ile biten isimlerin
bazıları –es bazıları ise –s alarak çoğul olmaktadır.
·
potato
Þ potatoes hero Þ heroes
…ancak…
·
memo
Þ memos cello Þ cellos
…ve o harfinden önce diğer bir seslinin
geldiği durumda…
·
more
than one stereo = stereos
5) Sonu -f
veya –fe ile biten isimlerin –f harfi –v harfine dönüştükten
sonra –es eklenerek çoğul yapılmaktadır. Ancak istisnalar vardır.
·
knife
Þ knives leaf Þ leaves
·
hoof
Þ hooves life Þ lives
·
self
Þ selves wharf Þ wharves (veya wharfs)
…ancak…
·
dwarf Þ dwarfs roof
Þ roofs
6) Bazı
isimler kuralsız olarak çoğul olurlar. Bunların bir kısmının tekili ve çoğulu
değişikken diğer bir kısmının hem tekili hem de çoğulu aynı yazılır.[3]
…tekili-çoğulu farklı…
·
child
Þ children woman Þ women tooth Þ teeth
·
person Þpeople man Þ men foot Þ feet
·
goose
Þ geese mouse
Þ mice
…tekili-çoğulu aynı…
·
deer Þ deer barracks
Þbarracks
·
sheep = sheep fish Þ fish (veya fishes)
7) Yunanca ve Latince’den geçmiş bazı isimlerin çoğulları da bu dillerden
alınmıştır. Ancak data ve media (asıl tekilleri datum
ve medium) çoğul olmasına rağmen tekilmiş gibi muamele görmektedir.
·
nucleus
= nuclei syllabus = syllabi
·
criterion
= criteria index = indices (veya
indexes)
·
thesis
= theses cactus = cacti (veya
cactuses)
·
crisis
= crises phenomenon =
phenomena
·
fungus
= fungi appendix = appendices
(veya appendixes)
8) Birkaç kelime çoğulmuş
gibi gözükür ama tekildir.
·
The
news is bad.
·
Gymnastics is fun to watch.
·
Measles
is not usually a fatal disease. (Kızamık genellikle ölümcül bir hastalık
değildir.)
9) Bazı isimler her zaman
çoğuldur ve tekili yoktur. Tekil olan biçimlerinin anlamları değişiktir.
Stairs (merdiven) savings
(birikim) goods
(mal/eşya)
Premises (mülkiyet/işyeri) means
(vasıta/mali güç) arms
(silahlar)
Thanks (minnettarlık) quarters
(muhit/koğuş) surroundings
(çevre)
·
The
children ran up the stairs. (Çocuklar merdiven(ler)den yukarı
çıktı.)
·
How many
stairs are there up to the second floor? (İkinci kata kadar kaç basamak
var?)
·
He put all
his savings into buying a boat. (Tüm birikim(ler)ini
bir bot satın alımına yatırdı)
·
Buy three
and make a saving of 55p. (Üç tane al ve 55 penilik bir tasarruf
yap)
10) Bazı isimler çoğulken de
tekilken de –s takısı alır.
·
The firm’s headquarters is/are in London. (Firmanın
yönetim merkezi Londra’dadır)
·
“If my maths is/are right, the
answer is 142.” (Eğer hesaplama(ları)m doğru ise cevap 142.)
11) Topluluk isimleri (collective
nouns) normalde tekil, ancak topluluğun fertleri ayrı ayrı kastedildiğinde
çoğul yüklem alır.
audience (dinleyiciler)
band (müzik grubu) class (sınıf) committee (komite) crowd (seyirci kalabalık) firm (firma)
government (hükümet)
|
family (aile)
flock (sürü) group (grup) heap (yiğin) herd (sürü) jury (jüri)
company (şirket)
|
kind
(tür)
lot (kura) [the] number (takım, adamlar) public (halk) staff (personel) crew (mürettebat/kadro)
team
(takım)
|
·
Our
team is the best. (Bizim takım en büyük)
·
Our
team are wearing white shorts. (Bizim takım oyuuncuları beyaz şort giyiyor.)
12) Rakamsal ifadeler
çoğunlukla tekildir. Ancak bir topluluk ismini nitelemiş ve topluluğun teker
teker bireylerini kastediyorsa çoğul olur.
·
Fifty thousand dollars is
a lot of money.
·
One-half of the faculty is
retiring this summer.
ancak
·
One-half of the faculty have doctorates.
·
Fifty percent of the students have voted already.
13) Çift parçalı kıyafet
veya aksesuarlar İngilizce’de çoğul kabul edilir. Bunları tekil
kullanabilmek için a pair of ifadesi bu isimlerin başına getirilir.
·
My pants are torn.
·
Her scissors were stolen.
·
The glasses have slipped down his nose
again.
·
A pair of glasses is
enough for me.
14) Çoğul bir isim bir
eserin, işyerinin vs. adı ise yahut kelimenin kendisi (terim) kastediliyorsa
tekil yüklem alır.
·
Faces is the name of
the new restaurant downtown.
·
Chelmsley Brothers is the best
moving company in town.
·
Postcards is my favorite
novel.
terim-kelime
olarak
·
Okies, which most people regard as a disparaging word, was first
used to describe the residents of Oklahoma
during the 1930s.
·
The term Okies was
used to describe the residents of Oklahoma
during the 1930s.
15) Bileşik isimleri çoğul
yapmak için yalnızca ikinci isimler çoğul yapılır. Ancak man ve woman
ile yapılmış çoğul isimlerde her iki taraf da çoğul olur.
- Boyfriends, travel agents,
lady doctors
- Men drivers, women
drivers
16) noun-prep-noun
formatındaki bileşik isimlerin çoğulu ilk isim çoğul yapılarak elde edilir.
·
Sisters–in–law
(baldızlar) Ladies–in–waiting
(bekleyen bayanlar)
UNCOUNTABLE NOUNS (sayılamayan isimler)
Sayılamayan isimler her zaman tekil yüklem alırlar, her determiner (these, those, every, each, either, ve neither gibi) ile kullanılmazlar.[6]
A/an almazlar. Önlerine daha çok some, any, enough,
this, that, ve much gelir. Aşağıdaki isimler sayılmayanlar grubuna girer.
Gaz, sıvı, buz
partiküller
|
Bazı yiyecekler
|
imalat maddeleri
|
aktiviteler
branşlar
|
Soyut kavramlar
diller
|
Dilimizde tekili çoğulu olabilenler
|
air
ice
oxygen
water
milk wine beer
flour
rice
sugar
dust
hair
|
cake
meat cheese
food
cream
|
cotton
wood
cloth plastic wool steel aluminium metal glass leather porcelain |
reading
boating smoking dancing soccer hockey
electricity
biology history mathematics economics poetry |
weather
heat sunshine
advice
experience applause
traffic
harm publicity
Chinese
Spanish English |
luggage
equipment furniture
homework
advice
soap
jewellery
|
Soyut isimler de
sayılamayanlar grubuna dahildir.
peace
warmth hospitality information anger education melancholy softness violence |
conduct
courage leisure knowledge safety shopping justice chaos progress |
speed
experience time friendship trouble work culture virtue |
taste
evil liberty democracy death grief piety |
1)
Normalde ancak sayılamayanlar ile kullanılabilecek determinerler ile kullanılırlar:
Başlarına indefinite article (a/an) gelmez. Ancak informal English’teki aşağıdaki kullanıma dikkat.
- I want some milk. (Biraz süt istiyorum)
- I want a milk (=a bottle
of milk vs.) (Bir bardak veya şişe süt itiyorum)
2)
Sayılamayanların başına çeşitli şeyler eklenerek sayılabilir hale getirilirler.
Bu bazen miktar belirtilmek istendiğinde zaruri olmaktadır.
- a
bit of news, a
lot of bread, two loaves of
bread
3)
Sayılamayan isimler çoğul olarak veya başlarında a/an varken görüldüğünde
burada anlamın artık değiştiği fark edilmelidir.
- Her hair is black. (Saçı siyah)
- I found a hair in
my milk.(Sütümde bir kıl buldum)
- Their house was made of wood.
(Evleri ahşap)
- We picnicked in the woods.
(Koruluklar arasında piknik yaptık)
- I had many horrifying
experiences as a pilot. (Bir pilot olarak pek çok korkunç anılarım oldu)
- This position
requires experience. (Bu makam tecrübe gerektirmektedir)
4)
Aşağıdaki bağlamlarda soyut kavramlar başlarına a/an alırlar.
- A good map would be a help. (Bir harita iyi bir yardım olurdu.)
- It was a relief to sit down. (Oturmak iyi bir rahatlama oldu)
POSSESSIVE (Sahiplik)
1)
İsimler sahiplik durumunda bulunabilir ve bu
insan ve hayvanlarda `s takısı ile yapılır.
s the girl’s name a woman’s hat the horse’s tail.
NOTE
1: Çoğul olan
isimlerin ve aile isimlerinin sonuna apostrof (`) eklenir. Ancak s ile biten
isimler ‘s almaya devam ederler.
s these girls’ names three women’s hats two
horses’ tails
…ancak…
s Arkansas 's former governor the Marine Corps's policy
NOTE
2: Bu isimler
bir relative clause ile niteleniyorsa of prepositionlu sahiplik
kullanılır.
s the name of the
girls who passed the last exam
2)
Nesneler, şeyler ve fikirler ise sahiplik durumlarını of prepositionu
ile yaparlar.
s the
name of the book the owner of the restaurant
NOTE: Bu sahiplik durumları yerine
isim tamlamaları kullanmak mümkündür.
s The book name the
restaurant owner.
3)
Teşkilat isimleri için her iki yapı da mümkündür.
s the government’s
decision the decision of government
s the company’s
success the success of the company
4)
Zaman ifadeleri `s takısı ile sahiplik kazanır.
s yesterday’s
newspaper next week’s meeting.
NOTE:
Zaman
ifadelerinde sahiplik kullanıldığında zaman belirten isimler çoğul olurlar.
Ancak isim tamlaması yapıldığında isim yalın olarak kalır ve a/an article
kullanılır.
s Jill
has got three weeks’ holiday
starting on Monday.
s Jill
has got a three-week holiday
starting on Monday.
s I’ve
got a week’s holiday starting on
Monday.
s I’ve
got a one-week holiday starting on
Monday.
s It’s
only about 10 minutes’ walk.
s It’s
only a ten-minute walk.
5)
N + prep + N şeklinde oluşan bileşik
isimlerde sahiplik takısı sona eklenir.
s My sister in law’s
car is on fire right now.
q France was very strong country. She
occupied nearly half of Europe . (Fransa çok güçlü bir ülkeydi.
Neredeyse Avrupa’nın yarısını işgal etmişti.)
[3] DİKKAT Çoğulu ve tekili aynı yazılan isimlerde yüklem kastedilenin çoğul
veya tekil olmasına göre belirlenir.
[4] "Economics" ekonomik etkenler
anlamındaysa çoğul olur: "The economics of the situation demand
that . . . ."
[5] “Mathematics” hesaplama anlamında kullanılırken
tekil-yada çoğul yüklem alabilir Bkz. 10. madde
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder