NOUN CLAUSES

That Whether/if WH words (what, who, which, how, etc.)	Sentence
Who What Whose  + N	Verb

 İsmin yerine kullanılan  bağlı cümlelere noun clause denir. Genel olarak zamirinden sonra (that, what etc.) cümle gelir. Ancak özne konumunda kullanıldığında who, what veya whose+noun kendisinden sonra yüklem alır.

That Clause

Türkçe’ye çoğunlukla –(di)ği veya –mesi ekleriyle çevrilir.Bu eklere noun clause’ın cümledeki pozisyonuna göre –ni, -nu vs. (belirtili nesne) veya –na, -ne vs. (dolaylı tümleç) ekleri ilave edilir.

• Isn’t it important that he loves you? (Seni sev-mesi önemli değil mi?)
• He doesn’t hide that he loves you. (Seni sevdi-ği-ni gizlemiyor.)
• He has promised that he will love you forever. (Seni sonsuza dek sevece-ği-ne söz verdi)

Relative clause’daki that ile karıştırılmamalıdır. Relative clause’un that’i her zaman isimden sonra gelir.

• It is not the doctor that I visited.[1] [relative clause]
• He doesn’t know that I’ve visited a doctor.[2] [noun clause]

That bazı durumlarda söylenmeyebilir. Bu durumlar aşağıda parantez içinde verilmiştir.

1) Yüklemden sonraki that atılabilir.                                                 [object of a verb]

• I know (that) he is innocent.[3]            

2) Sıfattan sonraki that atılabilir.                                                       [adjective compliment]

• I’m sure (that) he is innocent.[4]                      

3) to be sonrasındaki that atılamaz.                                                   [predicate nominative]

• My opinion is that he is innocent.[5]    

4) Cümle başında yer alan that atılamaz.                                          [subject]

• That he is innocent is obvious.[6]                    

5) İsimden sonra gelen that atılamaz.                                                            [appositive]

• The fact that he is innocent is obvious.[7]  [8]    

Because of  On account of Thanks to Due to      Owing to In view of In spite of Despite

the fact

that you’re innocent

I love you.

NOTE: That clause preposition ile birleşmez. Birleşmenin gerekli olduğu durumlarda, sözgelimi yandaki kalıplarda  araya durumu yansıtan bir isim eklenir. The fact bunların en yaygınıdır.

If and Whether

1) Yüklemden sonra ‘whether’ veya ‘if’ kullanabiliriz.                                [object of a verb]

s  I don’t know whether/if she’ll be admitted to the university. [9]

2) Sıfattan sonra ‘whether’ veya ‘if’ kullanabiliriz.                           [adjective compliment]

s  It is doubtful whether/if she’ll be admitted to the university.[10]

3)  Cümle başında ‘whether.’ [if kullanılmaz]                                              [subject compliment]

s  Whether she’ll be admitted to the university is not known yet.[11]

4) to be fiilinden sonra whether kullanılır [if kullanılmaz]                [subject]

s  What she wants to find out is whether she’ll be admitted to the university.[12]

5)İsimden sonra sadece whether kullanılır. [if kullanılmaz]              [appositive]

s  The question whether she’ll be admitted to the university is not answered yet.[13]

6) preposition’dan sonra ‘whether’ kullanılır. [if kullanılmaz]                      [object of a preposition]

s  Everything depends on whether she’ll be admitted to the university.[14]

NOTE: Aşağıdaki son iki örnekte if kullanılamaz.

§  I wonder whether / if she will come or not.

§  I wonder whether or not she will come. (if or not diye bir kullanım şekli yok)

§  I am wondering whether to have the fish or the beef.[15] (if to have olmaz, if+to infinitive yanlış)

NOTE: Buradaki if cümleciklerini bir adverbial clause olan if clause ile karıştırmayın.

• I don’t know if she is old enough.[16] [NC]
• You can marry if she is old enough.[17] (=If she is old enough you can marry.) [If Clause-AC][18]

NOTE: THAT CLAUSE olgu, yargı; WHETHER CLAUSE ise şüphe, kuşku belirten isimlerden sonra sıklıkla kullanılır. whether clause’da hep belirsizlik vardır.

That clause	Kanaat, olgu	Whether clause	İkilem, belirsizlik
	opinion                 fact                     probability                hope belief                    knowledge         possibility                  fear assumption                                     likelihood                  suspicion[19] view                                                  chance                       doubt[20] claim                    explanation                          contention           indication                                              argument             report                                                     idea                       rumour		question doubt

s  I have a horrible suspicion that she’s not telling the truth.[21]

s  The hope that they would be freed gave the hostages courage.[22]

s  I am in doubt whether I should buy or not.[23]

Other WH-Words

Aşağıdaki tablo WH-words ve –Ever words ile yapılan noun clause kullanım olanaklarını göstermektedir.

why	sentence	I don’t know why you are here.
when	sentence	I don’t know when she will come.
where	sentence	I don’t know where she is now.
wherever	sentence	You can send this letter to wherever you want.
how	sentence	I don’t know how she is.
how ever	sentence	I don’t know how ever you got here so quickly. [bazıları bitişik yazıyor:however]
what	sentence	I don’t know what you want.
whatever	sentence	Whatever you want will be done accurately.
who	sentence	I don’t know who you want more.
whoever	sentence	You can choose whoever you want.
whose	sentence	I don’t know whose these cars are.
which	sentence	I don’t know which you want more.
whichever	sentence	You can take whichever you want.

How	adj	sentence	I didn’t know how urgent the matter was.
How	adv	sentence	I don’t know how hard they study for the examination.

what	N	sentence	I don’t know what problem she has.
whatever	N	sentence	I don’t know whatever problem she can cause.
whose	N	sentence	I don’t know whose book this is.
which	N	sentence	I don’t know which book you prefer.

whose	N	V	I don’t know whose father is wealthier.
what	V		I don’t know what can cause such a horrible damage.
whatever	V		I don’t mind whatever will happen.
who	V		I don’t know who came here earlier.
whoever	V		I don’t care whoever came here earlier.
which (one)	V		I don’t know which (one) is your father.

where

• I know where she lives.[24]
• Where she lives is beautiful.[25]

DİKKAT: Aşağıdaki örneklerin ilkinde relative ikincisi ise adverbial clause kullanılmıştır..

• I know the town where she lives.[26] [RC]
• She doesn’t feel secure where she lives.[27] [AC]

why

• I wonder why he left early.[28]
• Why he left early is not known.[29]

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte relative clause kullanılmıştır.

• I don’t know the reason why he left early.[30] [RC]

when

• I remember when he was born.[31]
• When he was born is not known.[32]

DİKKAT: Aşağıdaki örneklerin ilkinde relative ikincisi ise adverbial clause kullanılmıştır..

• I remember the day when he was born.[33] [RC]
• When he was born, we had been married for three years.[34] [AC]

who

• I want to know who ate the cake.[35] [who+verb]
• I want to know who you love more.[36] [who+sentence]

DİKKAT: Aşağıdaki örneklerde relative clause kullanılmıştır.

• I don’t know the person who ate the cake.[37] [RC] [who+verb]
• I don’t know the girl who you love.[38] [RC] [who+sentence]

whose

• I want to know whose essay Mary copied.[39]
• Whose essay Mary copied must be found out.[40]
• I want to know whose these are.[41]
• Whose father is richer is important.[42]

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte relative clause kullanılmıştır.

• The student whose essay Mary copied is not in class now.[43] [RC]

what

• I want to know what happened here.[44] [what+verb]
• What happened here is not known.[45] [what+verb]
• I wonder what you are doing now.[46] [what+sentence]
• What you are doing now doesn’t concern me.[47] [what+sentence]
• I don’t know what illness she has.[48] [what+sentence]

which

• I want to know which you want.[49] [which+sentence]
• Everybody wonders which athlete will come first.[50] [which+N]
• I know which (one) is your car.[51] [wich+verb]

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte relative clause kullanılmıştır.

• The car which is red belongs to my uncle.[52] [RC]

WH-ever Words (zarf mı isim mi?)

WH-ever bağlaçları hem noun clause’lar ile hem de adverbial clause’lar ile kullanılabilir.

a)      Zarf cümlecikleri ana cümleden önce veya sonra kullanılabilir. İsim cümlecikleri ise ana cümlenin bir parçasıdır, cümle içinde taşınamaz.

b)      Zarf cümleciklerindeki WH-ever kelimeleri yerine  no matter WH-word eklenebilir. İsim cümleciklerinde ise ANY veya kombinasyonları bunların yerine konularak sıfat cümlecikleri yapılabilir. Zaman zaman ANY yerine EVERY veya kombinasyonları da kullanılabilir.

whatever

• Whatever he complains about will be dealt with immediately[53]. [whatever+sentence] (=Anything he complains about will be dealt with immediately)
• Whatever complaint he has will be dealt with immediately[54] [whatever+noun+sentence] (=Any complaint he has will be dealt with immediately)

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte adverbial clause kullanılmıştır.

• Whatever complaint he has, we have to deal with it immediately. (=We have to deal with it immediately, whatever complaint he has.)[55] [AC]                                                          (=No matter what complaint he has, we have to deal with it immediately.)

whoever

s  Whoever left the door unlocked must be held responsible for the accident.[56] [whoever+verb]                                                                                                                   (=Anyone who left the door unlocked must be held responsible  for the accident)

s  He makes friends easily with who(m)ever he meets.[57] [who(m)ever+sentence]            

(=He makes friends easily with anyone who(m) he meets)

(=He makes friends easily with anyone he meets)

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte adverbial clause kullanılmıştır.

s  Whoever left the door unlocked, the management can have no tolerance for such negligence.[58] [AC] (=The management can have no tolerans… whoever left the door unlocked)

             (=No matter who left the door unlocked, the management can have no tolerance…)

whichever

s  There are 4 programmes on TV at 8 o’clock. We can watch whichever program you prefer.[59] (=We can watch any program that you prefer)

DİKKAT: Aşağıdaki örnekte adverbial clause kullanılmıştır.

s  Whichever program you prefer, I will not watch TV tonight.[60]

(No matter which program you prefer, I will not watch TV tonight)

NOTE 1: Diğerleri de yukarıdaki örneklerde olduğu gibi gerçekleşir.

NOTE 2: what ile başlayanlar dışındaki tüm noun clause’lar tekildir.

• What we need is a new plan.[61]
• What we need are new ideas.[62]

SUBJUNCTIVE in THAT CLAUSE

Aciliyet, önem-ehemmiyet, zorunluluk veya tavsiye-uyarı-ikaz ifade eden bazı yüklem, isim ve sıfatlardan sonra gelen that clause’ların yüklemi her durumda ve zamanda yalın halde (bare infinitive) bulunur.

§  It is essential that she consult a doctor.(positive)

§  It is important that she not delay the treatment.(negative)

§  It is essential that a doctor be consulted.(passive)

§  I was essential that we bring a doctor. (past)

§  It is vital that Mr. Jackson be here at 5 o’clock. (future)

NOTE: Bu yapıların tamamında that clause yükleminden önce SHOULD kullanılabilir.

§  It is essential that she (should) consult a doctor.

NOTE: Subjunctive olma durumu yüklem, sıfat veya ismin kendisine değil anlamına ilişkindir.

§  I insist that she tells the truth.

§  I insist that she tell the truth.

BAZI YAYGIN SUBJUNCTIVE YAPTIRICILAR

	ÖNEM -ACİLİYET	ZORUNLULUK	TAVSIYE-UYARI	EMIR-ISTEK
ADJECTIVE	crucial    important significant vital essential                urgent	imperative mandatory obligatory necessary	advisable recommendable (in) appropriate	desirable
NOUN	importance significance urgency	requirement necessity	recommendation	order command rule insistence demand
VERB			suggest recommend warn	urge insist propose instruct prefer ask request demand beg

NOTE: LEST de benzer bir şekilde kullanılabilmektedir.

§  She gripped her son’s arm lest he (should) be trampled by the mob.[63]

Reduction of Noun Clause

a)      özneler aynı, eş zamanlı (that clause)

that kalkar, yüklem to infinitive (to do formatı) yapılır.

• He is happy that he is here. 

He is happy to be here.

b)      özneler ayrı, eş zamanlı (that clause)

that kalkar, öznesi başına for getirilir, yüklem to infinitive (to do formatı) yapılır.

• It is very safe that children swim here.   

It is very safe for children to swim here.

• It is essential that she change her job.

             It is essential for her to change her job.

c)      özneler aynı, eş zamanlı (WH-word noun clause’lar)

Yüklem to infinitive (to do formatı) yapılır. Öznelerin her zaman ortak olması gerekmez.

• I don’t know what I should do.

I don’t know what to do.

§  Could you tell me how I can get to the station?

Could you tell me how to get to do station?

§  Jim told us where we could find it.

            Jim told us where to find it.

d)      önceki zamanlı (that clause)

• I’m glad that I have been selected.

I’m glad to have been selected.

§  I am happy now that I finished my school two years ago.

I am happy now to have finished my school two years ago.

e)      It is said that … 

§  It is said that John is in London now. à  Present/present

John is said to be in London now.

§  It was understood that she had a gift for music. à          Past/past

She was understood to have a gift for music.

§  It is expected that the plan will be accepted by the president. à Present/future

The plan is expected to be accepted by the president.

§  It was expected that she would win the race. à  Past/future

She was expected to win the race.

§  It is reported that he is making a rapid recovery from his illness.  à  Present/future

He is reported to be making a rapid recovery from his illness.  à  Past/past continuous

§  It was reported that he was staying in the city. à  Past continuous/past continuous

He was reported to be staying in the city.

§  It is said (that) he has been working on a new project. à  Present/pre. perfect continuous

He is said to have been working on a new project.

§  It is believed that plant life originated in the water. à     Present/past

Plant life is believed to have originated in the water.

---

[1] Ziyaret ettiğim doktor bu değil.

[2] Bir doktoru ziyaret ettiğimi bilmiyor

[3] Onun masum olduğunu biliyorum

[4] Onun masum olduğuna eminim

[5] Kanaatim şu ki o masumdur VEYA Kanaatim masum olduğu yönündedir

[6] Masum olduğu açık

[7] Masum olduğu gerçeği aşikâr

[8] Dikkat

The fact that he is innocent is obvious.  [noun clause]

The fact which is that he is innocent is obvious. [adjective clause]

[9] Üniversiteye kabul edilip edilmeyeceğini bilmiyorum

[10] Üniversiteye kabul edilip edilmeyeceği şüpheli.

[11] Üniversiteye kabul edilip edilmeyeceği henüz bilinmiyor

[12] Öğrenmek istediği şey üniversiteye kabul edilip edilmeyeceğidir

[13] Üniversiteye kabul edilip edilmeyeceği sorusu hala cevaplanmadı.

[14] Her şey üniversiteye kabul edilip edilmeyeceğine bağlı

[15] Balığı mı yoksa bifteği mi yiyeyim diye düşünüyorum.

[16] Yeterince büyük olup olmadığını bilmiyorum

[17] Yeterince büyükse evlenebilirsiniz

[18] Bir zarf cümlecik olan If Clause yer değiştirip cümle başına gelebilir, Noun Clause yer değiştiremez.

[19] Suspicion birisi (yada bir şey) hakkında duyulan kanaati (belief) belirttiği durumlarda whether clause ile değil that clause ile kullanılır.

[20] doubt birisi (yada bir şey) hakkında duyulan kanaati (belief) belirttiği durumlarda whether clause ile değil that clause ile kullanılır.

[21] Onun doğruyu söylemediği hususunda derin kuşkularım vardı.

[22] Serbest bırakılacakları umudu rehinelere cesaret verdi.

[23] Almalı yoksa almamalı mıyım kuşkusu içindeyim.

[24] Nerede yaşadı-ğı-nı biliyorum

[25] Yaşadı-ğı yer güzel

[26] (İçinde) Yaşadığı kasabayı biliyorum

[27] Yaşadığı yerde kendini güvende hissetmiyor

[28] Niçin erken kalktı-ğı-nı merak ediyorum

[29] Niçin erken kalktı-ğı bilinmiyor

[30] Erken ayrılma nedenini bilmiyorum

[31] Ne zaman doğdu-ğu-nu hatırlıyorum

[32] Ne zaman doğdu-ğu bilinmiyor

[33] Doğduğu günü hatırlıyoruml

[34] O doğduğunda biz üç yıldır evliydik

[35] Keki kimin yedi-ği-ni bilmek istiyorum

[36] Kimi daha çok sevdi-ği-ni öğrenmek istiyorum

[37] Keki yiyen kişiyi tanımıyorum

[38] Aşık olduğun kızı tanımıyorum

[39] Mary’nin kimin makalesini kopya etti-ği-ni öğrenmek istiyorum.

[40] Mary’nin kimin makalesini kopya etti-ği bulunmalı.

[41] Bunların  kimin oldu-ğu-nu öğrenmek istiyorum

[42] Kimin babasının daha zengin oldu-ğu önemli

[43] Mary’nin makalesini kopya ettiği öğrenci şu anda sınıfta değil.

[44] Burada ne oldu-ğu-nu bilmek istiyorum

[45] Burada ne oldu-ğu bilinmiyor

[46] Şimdi ne yaptı-ğı-nı merak ediyorum

[47] Şimdi ne yaptı-ğı-n beni ilgilendirmiyor

[48] Ne hastalığı oldu-ğu-nu bilmiyorum

[49] Hangisini istediğini bilmiyorum.

[50] Hangi atletin birinci gelece-ği-ni herkes merak ediyor.

[51] Hangisinin senin araban olduğunu biliyorum

[52] Kırmızı olan araba dayıma ait

[53] Hakkında şikayette bulunduğu herhangi bir  şey derhal ele alınacak

[54] Ne şikayeti varsa derhal ele alınacak

[55] Her ne problemi olursa olsun, derhal ele almak zorundayız.

[56] Kapıyı kilitlenmeden bırakan kimse kazadan sorumlu tutulmalı.

[57] Tanıştığı herkesle kolayca arkadaş olur

[58] Kapıyı kilitlemeden bırakan her kim olursa olsun, yönetim böylesi ihmallere hiç tolerans tanıyamaz.

[59] Bugün 8’de dört ayrı program var. Hangisini istersen seyredebiliriz.

[60] Hangi programı seçersen seç, bu akşam televizyon izlemeyeceğim)

[61] İhtiyacımız olan şey yeni bir plan.

[62] İhtiyacımız olan şeyler yeni fikirler.

[63] Kalabalıkta çiğnenmesin diye oğlunun kolunu sıkıca tuttu.